











Teren projektowy zlokalizowany jest na obrzeżach Krakowa na Osiedlu Piastów. Wokół znajduje się już istniejąca zabudowa w większości o charakterze wysokim o niskich walorach estetycznych. Z projektowaną działką sąsiaduje również poprzemysłowa hala, linia kolejki oraz projektowana droga o dużym natężeniu ruchu. Stwarza to czynniki mogące być uciążliwe dla przyszłych mieszkańców, dlatego w tym projekcie istotne byto podniesienie nie tylko walorów estetycznych, ale również stworzenie miejsca przyjaznego mieszkańcom oraz zapewnienie kontaktu z przyrodą.
Projektowany zespół mieszkaniowy na Osiedlu Piastów w Krakowie jest to zespół budynków o charakterze zabudowy niskiej intensywnej, silnie związanej z otaczającym terenem. Budynki mieszkaniowe posiadają 3 kondygnacje nadziemne i 1 kondygnacje podziemną pełniącą funkcje garażu podziemnego. Na terenie został również zlokalizowany 2 kondygnacyjny budynek usługowo-biurowy, z którym możliwe jest stworzenie np. Domu kultury, klubu sportowego czy urzędu miejskiego. Również ten budynek posiada garaż podziemny. Istotną rolę w procesie projektowym odegrały dla mnie idee projektowania zrównoważonego oraz maksymalne dostosowanie do potrzeb człowieka.
Głównym celem projektowym a zarazem motywem przewodnim byto zapewnienie mieszkańcom jak najlepszego oświetlenia oraz bezpośredniego kontaktu z przyrodą dla każdego z mieszkańców. Odpowiednie nasłonecznienie uznałam za istotne dla poprawy samopoczucia lokatorów oraz wpływające na poprawę energooszczędności przez zminimalizowanie kosztów ogrzewania i zużycia energii elektrycznej na sztuczne oświetlenie pomieszczeń. Na powstanie kompozycji urbanistyki miały wpływ tradycyjne rozwiązania zabudowy kwartatowej, będące zarazem odpowiedzią na temat kompozycji o charakterze wielkomiejskim.
Tradycyjny kwartał zabudowy został obrócony względem stron świata tak, aby zapewnić oświetlenie wschodnie- zachodnie. Jednocześnie tradycyjna prosta bryła została rozrzeźbiona, aby dodatkowo poprawić jakość oświetlenia i zapewnić każdemu z mieszkań łatwy kontakt z przyrodą. Od strony drogi lokalnej zabudowa mocniej nawiązuje do tradycyjnego kwartału, nie tylko samą kompozycją ale również formą architektury, która jest bardziej zwarta. Zabudowa ta pełni również funkcje odizolowania osiedla od drogi oraz domknięcia kompozycji.
Budynek usługowobiurowy również w formie nawiązuje do tradycyjnego kwartału jednak został otwarty placem w kierunku głównych ciągów komunikacyjnych. Ma również charakter bardziej publiczny w przeciwieństwie do pozostałej części osiedla, w której istotne jest poczucie prywatności przez stworzenie zamkniętego wnętrza urbanistycznego. W doborze materiałów ważną role odegrały regionalne inspiracje. Zastosowanie cegły nawiązuje do zabytkowej, historycznej części Krakowa. Zgodnie z zasadami projektowania zrównoważonego nacisk został postawiony na ekologiczny charakter osiedla oraz tereny zielone. Zwiększenie ilości zieleni ma na celu poprawę jakości powietrza, lokalnego mikroklimatu a także stworzenie przyjaznych terenów rekreacyjnych. Zieleń w projekcie pełni również formę izolacji od zewnętrznych czynników uciążliwych jak hałas czy zapylenie. Zaprojektowana również została rekreacyjna ścieżka spacerowo-rowerowa biegnąca wzdłuż całej dziatki. Oprócz zieleni i prywatnych ogródków na terenie zaprojektowane zostały również przestronne tarasy oraz zielone stropodachy dostępne dla wszystkich mieszkańców danego bloku mieszkaniowego. Stworzenie zielonych dachów pozwoliło na znaczne zwiększenie powierzchni biologicznie czynnej. Zabiegi te zapewniają wszystkim mieszkańca łatwy i bezpośredni kontakt z przyrodą, który w mieście jest bardzo cenny a niejednokrotnie trudny do uzyskania dla dużej liczby mieszkańców. Rozmieszczenie zieleni również wpływa pozytywnie na zwiększenie poczucia prywatności wśród mieszkańców. Na poprawę walorów przyrodniczych projektowanego terenu ma również wpływ ograniczenie ruchu samochodowego na terenie dziatki oraz zlokalizowanie miejsc postojowych w parkingach podziemnych usytutowanych pod budynkami. Sprawia to, że na osiedlu dominującym ruchem jest ruch pieszy i rowerowy. Ścieżki dostosowane są do ruchu pieszo-rowerowego a na terenie zlokalizowane są parkingi rowerowe. Na powierzchni terenu zostały zaprojektowane miejsca postojowe przeznaczone dla osób niepełnosprawnych oraz dla osób odwiedzających i są rozlokowane głównie wzdłuż drogi lokalnej. We wspólnych przestrzeniach jak np. place, zastosowane zostały elementy drewniane mające na celu uatrakcyjnienie terenów rekreacyjnych jak również podkreślenie związku z przyrodą. Ponadto drewno zostało wybrane, jako materiał naturalny, nie szkodliwy dla zdrowia. Łatwy w renowacji i demontażu, dzięki czemu kreowane przestrzenie są elastyczne, łatwe do modernizacji w przyszłości. Ważnym elementem kompozycyjnym jak i funkcjonalnym jest zbiornik wodny. Zbiornik pełni funkcje retencyjną wody deszczowej odprowadzonej z powierzchni projektowanego terenu. Umożliwia to ekologiczne wykorzystanie zasobów wody oraz obniżenie kosztów eksploatacji związanych z odprowadzeniem wody do sieci miejskiej. Zbiornik po odpowiednim przystosowaniu może w przyszłości również pełnić funkcje rekreacyjne. Zlokalizowanie zbiornika wody ma na cele równocześnie poprawę mikroklimatu oraz zwiększenie walorów estetycznych. Oprócz rozsądnego odprowadzenia wód opadowych, projekt zakłada ekologiczny i ekonomiczny sposób wykorzystania humusu pozostałego po pracach budowlanych. Z pozostałej ziemi zostanie ukształtowany teren zgodnie z projektem, co pozwoli na zwiększenie estetyczności wnętrz urbanistycznych a także nada terenowi naturalnego charakteru. Od strony istniejącej zabudowy została zaprojektowana skarpa mająca na celu odizolowanie mieszkańców od istniejącej zabudowy oraz stworzenie poczucia prywatności i kameralności. Kompozycja urbanistyczna zakłada dwa typy budynków mieszkalnych. W kreowaniu budynków bardzo istotnym zagadnieniem była ergonomia oraz projektowanie uniwersalne. Oba typy zaprojektowanych budynków mieszkalnych posiadają 3 kondygnacje naziemne z zielonym stropodachem oraz jedną kondygnacje podziemną pełniącą funkcje techniczną oraz garażu podziemnego. Pierwszy typ mieszkań to wspomniane już wcześniej budynki o rozrzeźbionej formie, stanowiącej strukturę rozbitych kostek, zlokalizowanych wokół rdzenia będącego klatką schodową. Pozwoliło to na wprowadzenie tarasów indywidualnych dla 5 z 6 mieszkań w jednostce mieszkaniowej, (projekt zakłada że mieszkańcy lokalu bez indywidualnego tarasu korzystają z zielonego stropodachu) natomiast mieszkania zlokalizowane na poziomie parteru mają dostęp do tarasu wraz z ogródkiem na poziomie terenu.
Wykorzystanie układu poprzesuwanych kostek pozwoliło na zniwelowanie problemu nadmiernego zacieniania, który występował w pierwszych fazach projektu. Struktura umożliwiła na łączenie jednostek w jeden ciąg pod kątem dostosowanym do stron świata (układ wschodnie-zachodni), co dodatkowo wpływa pozytywnie na dobre nasłonecznienie każdego z mieszkań. Jedna jednostka mieszkaniowa pełniąca funkcje modułu składa się z 6 mieszkań dostępnych z jednej klatki schodowej (wykaz powierzchni mieszkaniowych na st. 6-7). Każde z 6 mieszkań zostało zaprojektowanie indywidualnie. Mieszkania różnią się zarówno układem przestrzennym jak i powierzchnią użytkową. Pozwala to na przyciągnięcie uwagi potencjalnie różnych odbiorców gdyż każdy z nich może znaleźć mieszkanie odpowiednie dla siebie. Warte uwagi jest to, że zastosowana konstrukcja nie wymaga stosowania wewnątrz mieszkań ścian nośnych, pozwalając na zastosowanie wewnątrz jedynie lekkich ścianek działowych. Sprawia to, że mieszkania są elastyczne, łatwe w modernizacji i dostosowaniu do indywidualnych potrzeb mieszkańców gdyż ścianki działowe mogą być w łatwy sposób wyburzone. Każde z mieszkań składa się z salonu z aneksem kuchennym, dwóch lub więcej pokoi, przynajmniej jednej łazienki i składziku lub garderoby. Wszystkie mieszkania dostępne są dla osób niepełnosprawnych dzięki zlokalizowaniu w klatce schodowej dźwigu osobowego. Wejście do klatki schodowej możliwe jest bezpośrednio z poziomu chodnika. Drugi typ bloku mieszkalnego ma formę zwartej bryty nawiązującej do tradycyjnego kwartału zabudowy miejskiej. Budynek posiada jedynie akcenty w formie wysuniętych z lica elewacji, ceglanych kostek. Pozwoliło to na uatrakcyjnienie widoku elewacji z poziomu ulicy. Wykorzystanie zwartej bryty zabudowy ma w tym wypadku również aspekt energooszczędny, gdyż niweluje zbędne straty ciepła oraz powstawanie mostków termicznych przy niedokładnym procesie budowlanym. Ten typ budynku mieszkalnego zakłada możliwość lokalizowania usług w poziomie parteru dostępnych bezpośrednio od strony ulicy. Celem projektowym byto stworzenie zespołu mieszkaniowego o charakterze wielkomiejskim z funkcją uzupełniającą użyteczności publicznej przy zastosowaniu idei projektowania zrównoważonego. Myślę, że zadanie to udało się spełnić, dzięki wprowadzeniu na teren maksymalnie dużej ilości zieleni oraz zapewnienie mieszkańcom bliskiego z nią kontaktu. Ponadto przez powierzchniowe odprowadzenie wody gruntowej do projektowanego zbiornika i ograniczenie ruchu samochodowego osiedle ma charakter ekologiczny.
Uważam, że zaprojektowany budynek mieszkalny dzięki elastyczności w kreowaniu wnętrz mieszkań oraz dzięki dostosowaniu do potrzeb osób niepełnosprawnych jest uniwersalny i dostosowany do wszystkich niezależnie od ich gustów, ilości członków rodziny czy trybu życia. Powiązanie mieszkania z terenem nadaje osiedlu jednolity, estetyczny charakter. Jestem przekonana, że miejsce takie jak to, jest przyjazne dla człowieka i dostosowane do jego zmieniających się potrzeb. Jednocześnie widzę dalsze możliwości rozwijania projektu. Przez skupienie większej uwagi na technologiczne aspekty energooszczędne, jak również przez wykorzystanie nowoczesnych technologii pozwalających nie tylko na zminimalizowanie zużycia energii, ale również na jej produkcję, tak aby projektowany zespół mieszkaniowy mógł być samowystarczalny i w pełni ekologiczny. Dalszym zadaniem projektowym powinno być stworzenie takiej jednostki wielkomiejskiej, która byłaby sprzyjająca dla życia, zdrowia i rozwoju człowieka, zrównoważona z przyrodą i dostępna dla każdego.
Projekt został wyróźniony nagrodą prof. Wacława Serugi.


